Συνέντευξη με τον λογοτέχνη Σπυρίδωνα Τρούσα - ΣΥΓΧΡΟΝΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΕΣ

Ο «ΚΕΦΑΛΟΣ - Το Λογοτεχνικό Περιοδικό της Κεφαλονιάς» έχει ξεκινήσει μία νέα δράση με τίτλο: «ΣΥΓΧΡΟΝΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΕΣ» και προσκαλεί όλους τους Λογοτέχνες, Ποιητές και Συγγραφείς να συμμετάσχουν σ' αυτήν (ΥΠΟΒΟΛΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ έως 31/3/2019). Σκοπός της εν λόγω δράσης είναι η προβολή μέσω αφιερωμάτων και συνεντεύξεων των σύγχρονων Ελλήνων Λογοτεχνών, Ποιητών και Συγγραφέων, είτε έχουν εκδώσει κάποιο βιβλίο είτε όχι και η δημιουργία του πρώτου τόμου της «Ηλεκτρονικής Εγκυκλοπαίδειας των Σύγχρονων Ελλήνων Λογοτεχνών», η οποία θα συσταθεί σε μία ανεξάρτητη ιστοσελίδα με τη μορφή ηλεκτρονικών τόμων και την έκδοση δωρεάν e-book. 

Στη σημερινή μας παρουσίαση στα πλαίσια της δράσης: «ΣΥΓΧΡΟΝΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΕΣ», θα σας παρουσιάσουμε τον λογοτέχνη, Σπυρίδωνα Τρούσα, ο οποίος συμμετέχει στην ««Εγκυκλοπαίδεια Σύγχρονων Ελλήνων Λογοτεχνών» και απάντησε στις ερωτήσεις του Δημοσιογράφου, Λογοτέχνη και Εκδότη του Περιοδικού Κέφαλος, κ. Πλούταρχου Πάστρα, για το λογοτεχνικό του έργο, τα βιβλία και τη λογοτεχνία. 

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΣΠΥΡΙΔΩΝΑ ΤΡΟΥΣΑ

1. Αν έπρεπε να δώσετε έναν ορισμό για τη λογοτεχνία, ποιος θα ήταν αυτός;

Θα δανειστώ τα λόγια του Ιταλού φιλοσόφου  Νicolo Macchiavelli "H λογοτεχνία είναι η τέχνη που μας βγάζει από τα στενά όρια της κάμαράς μας και μας μεταφέρει σε  πλατείες γεμάτες φωνές,και ακόμα πιο πέρα έξω από τα σύνορα του χώρου και του χρόνου" Λογοτεχνία λοιπόν είναι η τέχνη των λέξεων που η κάθε μια τους έχει το δικό της βάρος ,το δικό της χρώμα ,τη δική της γεύση  και που σε συνδυασμό με άλλες λέξεις δημιουργεί καινούργια και ποικίλα κράματα.

2. Τι μπορεί να προσφέρει η λογοτεχνία στο σύγχρονο άνθρωπο;

Τον βοηθά να ζήσει καλύτερα, τον κάνει πιο σοφό,περισσότερο υποψιασμένο και προνοητικό,πιο ικανό να καταλάβει τον συνάνθρωπο του,τις πράξεις και την συμπεριφορά του.

3. Η ποίηση στις ημέρες μας δεν έχει τη θέση που κατείχε παλαιότερα. Για ποιο λόγο πιστεύετε πως συμβαίνει αυτό και πως θεωρείτε ότι θα είναι το μέλλον της;

Στην σύγχρονη εποχή ,της τεχνολογίας,όπου τα κινητά τηλέφωνα,η  τηλεόραση,τα κομπιούτερ μας βοηθάνε να είμαστε ενημερωμένοι,μειώνετε δραστικά η ανθρώπινη επικοινωνία.
Όλα τρέχουν,και σ'αυτό το τρέξιμο της ζωής _ πού μπορεί να χωρέσει η ποίηση;Η τέχνη  που εκφράζει την επικοινωνία με ήχους λέξεις,μελωδία,υπάρχει άραγε χρόνος γι' αυτήν,για τους αργούς ρυθμούς της,τα κενά της βαθειάς σιωπής,τις ζυγισμένες λέξεις;
Με τον θάνατο της ποίησης θα άλλαζε ριζικά ο κόσμος όλος,όμως αυτό δεν πρόκειται να συμβεί,γιατί η ποίηση ειναι παγκόσμια .
Η προσπάθεια πρέπει να ξεκινήσει από την εκπαίδευση,τα πολύ νέα παιδιά κρατάνε το μέλλον της στα χέρια τους .Ας μην ξεχνάμε όμως και τα άτομα της τρίτης ηλικίας,πολλές φορές εγκαταλελειμμένα και που δεν τα ακούει κανείς , έχουν να πουν τόσα πολλά και πολύ πιο σημαντικά από αυτά που ακούγονται καθημερινά.

4. Και τώρα μία δύσκολη ερώτηση. Τι σημαίνει για σας ποίηση;

Με πολύ λίγες λέξεις εκφράζει τα πάντα.

5. Πότε ξεκινήσατε ν’ ασχολείστε με την τέχνη του λόγου και ποιος ήταν ο λόγος που σας παρότρυνε;

Ξεκίνησα με ένα μικρό διήγημα"Το θυμάμαι", όταν πίνοντας καφέ με τον εκδότη και λογοτέχνη Ευριπίδη Κλεόπα στην Κέρκυρα το διάβασε ,του άρεσε ο τρόπος γραφής μου,μου το ζήτησε και το συμπεριέλαβε στο λογοτεχνικό περιοδικό "Το Καταφύγιο",ήταν και ο άνθρωπος που μού έδωσε κουράγιο για να ασχοληθώ περισσότερο και  με αυτό το είδος της τέχνης.

6. Γιατί γράφετε;

Για μένα Τέχνη σημαίνει ελευθερία,δημιουργία και εσωτερική ανάγκη να έκφράσω τα συναισθήματά μου.
Δεδομένου ότι η λογοτεχνία παρέχει περισσότερο χώρο συγκριτικά με τη ζωγραφική αποφάσισα να ασχοληθώ και με το γραπτό λόγο.

7. Ποια είναι η πηγή της έμπνευσής σας; 

Η μνήμη είναι για μένα η μεγαλύτερη πηγή έμπνευσης.
Από την πραγματικότητα βγαίνουν οι προσωπικές αναμνήσεις,οι εμπειρίες της ζωής,όχι αναγκαστικά αυτοβιογραφικές.Χρησιμοποιώ βέβαια και την φαντασία μου.

8. Με ποιο λογοτεχνικό είδος ασχολείστε περισσότερο;

Νομίζω με τον πεζό ,λόγω της πολυπλοκότητας του,η ποίηση είναι σύντομη και αιφνίδια. 

9. Μιλήστε μας για το λογοτεχνικό σας έργο.

Έχω γράψει διηγήματα,και ποιήματα.
Ορισμένα από αυτά έχουν εκδοθεί,όπως:
Το διήγημα "Θυμάμαι" στο Λογοτεχνικό περιοδικό  "To Καταφύγιο" Εκδόσεις Έψιλον.Tο διήγημα "Νόστος" στη συλλογή διηγημάτων "Νοstos-il ritorno.Il viaggio ed il Mediterraneo " a cura di S.De Pace από τις εκδόσεις Εdit@ του Τάραντο στην Ιταλία .Το ποίημα "Passione" στην  συλλογή “Poeti e poesia” από τον εκδοτικό οίκο  της Ρώμης “ Pagine”.
Τελευταία  έγραψα το  "Αganta.Racconti di un spirito greco" , το οποίο είναι συλλογή 10 διηγήματων  και κυκλοφορεί από τον εκδοτικό οίκο Pub Me  σε συνεργασία με το λογοτεχνικό site "Il Piacere di scrivere" του Τάραντο.

10. Πείτε μας λίγα λόγια για το τελευταίο σας βιβλίο που έχει τίτλο: «Αγάντα. Διηγήματα με πνεύμα Ελληνικό». 

Eίναι ιστορίες ηθογραφικού χαρακτήρα εμπνευσμένες από πραγματικά γεγονότα που συνέβησαν στο οικογενειακό αλλά και γνώριμο περιβάλλον μου, μπερδεμένες με φανταστικά και ψυχολογικά στοιχεία.
Οι ήρωες είναι απλοί καθημερινοί άνθρωποι με ήθη,έθιμα,ιδεολογία και ψυχοσύνθεση όπως αυτά ήταν διαμορφωμένα το δεύτερο μισό του περασμένου αιώνα στο Μεσογειακό χώρο.
Άτομα με θετική ή αρνητική συμπεριφορά,σκέψεις,συναισθήματα και επιθυμίες τα οποία ωριμάζουν,δικαιώνονται και υποφέρουν σωματικά και ψυχικά μέσα από τις εμπειρίες τους.

11. Ποια είναι η αγαπημένη σας ώρα μέσα στην ημέρα που κάθεστε και γράφετε;

Η έμπνευση δεν έχει ώρα ,βέβαια όταν πέφτει το σκοτάδι,στη μοναξιά της κάμαρας λειτουργώ καλύτερα.

12.  Πως είναι η ζωή ενός λογοτέχνη στα χρόνια της κρίσης;

Ο ασχολούμενος με την Τέχνη, έχει πάντα κρίση όσον αφορά το βιοποριστικό.  Tην περίοδο αυτή ,που περνάει όλος ο κόσμος κρίση, τα πράγματα χειροτερεύουν,  βέβαια οι παρουσιάσεις βιβλίων,συνοδευόμενες από προβολές εικόνων και μουσικής είναι αμέτρητες .Πολλά λογοτεχνικά γεγονότα λαμβάνουν χώρα,αυτό όμως δεν σημαίνει οτι  δεν υπάρχουν τείχη είτε από τους καλούς εκδοτικούς οίκους είτε από  τις λογοτεχνικές κριτικές επιτροπές.

13. Πως θα χαρακτηρίζατε τη λογοτεχνική παραγωγή σήμερα;

Μεγάλη παραγωγή,αυτό βέβαια δεν ταυτίζεται και με την ποιότητα.Όμως η τέχνη ήταν,είναι και θα παραμείνει ελεύθερη για όλο τον κόσμο.Για την επιλογή ευθύνεται ο αναγνώστης.

14. Ποιο θεωρείτε πως είναι το μυστικό της επιτυχίας ενός Best Seller;

Noμίζω ότι ένα βιβλίο,καλογραμμένο,με ωραία μυθοπλασία,απρόοπτα γεγονότα,ρυθμό,ωραίες περιγραφές και εικόνες,που αγγίζουν τον αναγνώστη και  τον κάνουν να ταυτιστεί,να αναρωτηθεί,να μάθει,με αρχή μέση κορύφωση και μη αναμενόμενο τέλος θα πάει καλά.
Συντελούν βέβαια και άλλοι παράγοντες που δεν χρειάζεται να αναφερθούν.

15. Αν έπρεπε να επιλέξετε ανάμεσα στο έντυπο ή στο ηλεκτρονικό βιβλίο, εσείς ποιο θα επιλέγατε; 

Λόγο ηλικίας θα έπρεπε να διαλέξω το έντυπο βιβλίο,του οποίου τα προτερήματα  είναι γνωστά.Όμως η ζωή προχωρά, οι ταχύτητες αλλάζουν, το αναγνωστικό κοινό διευρύνεται με τον ηλεκτρονικό τρόπο. Ο συνδυασμός και των δύο νομίζω πως είναι η καλύτερη επιλογή.

16.  Ποια συμβουλή θα δίνατε σ’ ένα νέο λογοτέχνη;

Ένα από τα  αριστουργήματα της Ιταλικής λογοτεχνίας: " Νοvelle" του Giovanni Verga.

17. Ποιοι είναι οι αγαπημένοι σας συγγραφείς;

Είναι πολλοί θα αναφέρω όσους μου έρχονται στο νου.
Εκτός από τους αρχαίους ποιητές και δραματουργούς ο Κωνσταντίνος Θεοτόκης,ο Κώστας Ταχτσής.O Κωνσταντίνος Καβάφης και ο Ντίνος Χριστιανόπουλος.

18. Ποια είναι τ’ αγαπημένα σας βιβλία;

Οι βιογραφίες,τα ιστορικά μυθιστορήματα,τα διηγήματα,τα κλασικά έργα και τα βιβλία με  ποίηση .

19. Τελευταία ερώτηση. Ποια είναι τα μελλοντικά σας σχέδια στο χώρο της λογοτεχνίας;

Υπάρχουν σχέδια αρκετά αρκεί να είμαι υγιής.

*     *     *

Απών 1918
(του Σπυρίδωνα Τρούσα) 

Η σιωπή _Απών_ απαντά
στο βραδινό προσκλητήριο,
μια σφαίρα στην καρδιά
και μετά σιωπητήριο.
Η πληγή αναβλύζει,
πικροδάφνη ευωδιάζει
κι ό ,τι έχει απομείνει
με κρασί ανδρειάς
το ποτίζει..
Λευτεριά λαβωμένη
στα συρματοπλέγματα,
ανεμώνη φυτρώνει
στα ιερά τα χώματα.

Αssente  1918

L' oblio risponde _assente_
al notturno appello,
una pallottola nel cuore
e dopo" il silenzio".
ll trauma  sgorga,
profumo d' alloro,
innaffiando 
con il vino del coraggio
quel  ch 'è rimasto .
Libertà ferita
dal filo spinato,
dalla sacra terra
spuntano anemoni.

Πάθος*
(του Σπυρίδωνα Τρούσα) 

Μαράθηκε η  ομορφιά 
του κόκκινου κρίνου 
στή  τεφροδόχο του χρόνου.
Ο  Ανδριανός  ξεδιψά 
στην  ακροποταμιά του Νείλου 
ρουφόντας το νέκταρ του ιβίσκου,
ξεπλένει τ’ αμαρτήματα  τού  έρωτα 
στη καυτή άμμο, 
αλείφει   το κορμί του 
επιθανάτιο   άρωμα
με τη  στάχτη  του εφήβου
και  φοράει  το φωτοστέφανο
του φεγγαριού,
στη μοναξιά  της   μετάνοιας.
Μυροφόρες  ματιές  ζητιανεύουν 
άδεια   βλέμματα,
υποκριτές  σταυρώνουν τον έρωτα,
για να ξεφύγουν 
από τον δαίμονα των αποκαλύψεων
κι  αποτεφρώνουν το κορμί
ελπίζοντας σε μια ανάσταση    
που δεν θα ‘ρθει  ποτέ.

*Μετάφραση του ποιήματος μου Passione από τη συλλογή Poeti e poesia  του εκδοτικού οίκου Pagine της Ρώμης, 2015.

Πάθος* 
(του Σπυρίδωνα Τρούσα) 

Το παγωμένο φεγγάρι έτρεξε να κρυφτεί πίσω από τα μεγάλα γκρίζα σύννεφα και ολόκληρο το χωριό βυθίστηκε στη σκοτεινιά και την απόλυτη σιωπή πού την διέκοπτε μόνο το παραπονεμένο τραγούδι του κούκου.
Ήταν περασμένα μεσάνυχτα. Λένε πως αυτές τις ώρες περιπλανιούνται κακά πνεύματα και νεράιδες. Έτσι έμοιαζε και η φιγούρα του πατέρα Νεόφυτου που, κρατώντας ένα μικρό δέμα  τυλιγμένο με τα χρώματα της θλίψης, ανηφόριζε, με γρήγορα και αποφασιστικά βήματα, το δύσβατο μονοπάτι που οδηγούσε προς τη γράβα, τη σπηλιά που κανείς μέχρι τώρα δεν τολμούσε να εξερευνήσει, πιστεύοντας πως ήταν η πύλη του Άδη.
Ο νεαρός παππάς παραμέρισε με δυσκολία τους ψηλούς θάμνους από πουρνάρια και ασπάλαθους που έκρυβαν την είσοδο της σπηλιάς. Τα τοιχώματά της έμοιαζαν με  τεράστιο στόμα ενός προϊστορικού θηρίου έτοιμου να καταβροχθίσει τη λεία του. Ενώ γονάτισε στο γεμάτο μούσκλια έδαφος, το μυαλό του ξαφνικά παραλόγισε. Νόμιζε ότι άκουγε παράξενους θόρυβους και σπαρακτικές φωνές, σύρσιμο από αλυσίδες και κλάματα. Ένοιωσε ένα σφίξιμο στο στήθος. Το αίμα κύλησε κρύο στις φλέβες του. Τα χέρια του παράλυσαν και άφησε το μικρό φορτίο, που κουβαλούσε, να γλιστρήσει και να εξαφανιστεί στα σπλάχνα του σκοτεινού βάραθρου. Ένα τσούρμο από νυχτερίδες τον κύκλωσε. Ήταν έτοιμος να λιποθυμήσει, κατάφερε όμως να ψελλίσει μια ευχή. Έπρεπε να φύγει όσο το δυνατόν γρηγορότερα απ’ αυτόν τον τρομερό τόπο. Σύρθηκε προς τα πίσω και τρεκλίζοντας άρχισε να κατηφορίζει προς το χωριό, απαλλαγμένος από το αμαρτωλό φορτίο.
Τ'αγριολούλουδα σκόρπιζαν το ζαλιστικό άρωμά τους στην υγρή ατμόσφαιρα και οι ρυτιδιασμένοι κορμοί των λιόδεντρων έμοιαζαν Λάμιες έτοιμες να τον κατασπαράξουν. Aντικρίζοντας τα δύο ψηλά σκουρόχρωμα κυπαρίσσια στο προαύλιο της εκκλησιάς του Αη Λιά, νόμισε ότι άγγελοι τιμωροί τού είχαν στήσει καρτέρι. Η ψυχή του άρχισε να τυλίγεται στο σάβανο μιας ανείπωτης λύπης. Νόμιζε ότι οι φωνές απ’ αυτές τις ταλαιπωρημένες ψυχές της σπηλιάς συνέχιζαν να τον κράζουν. Δυνάμωναν συνεχώς. Τώρα τις άκουγε πιο ξεκάθαρα. Τον αποκαλούσαν αμαρτωλό, δολοφόνο, μοιχό, ψεύτη, έρμαιο των παθών του και της νεανικής του σάρκας και τον προσκαλούσαν να ενωθεί μαζί τους. Φώναξε, αλλά η φωνή του ακούστηκε αδύναμη, πνιγμένη, δίχως αντίλαλο. Ούρλιαξε ξανά, – «βοήθεια…»,  αλλά το απελπισμένο κάλεσμά του έμεινε αναπάντητο. Ένοιωσε την ανάσα του να κόβεται. Ήθελε να το σκάσει, να φύγει από το χωριό όσο το δυνατόν γρηγορότερα. Χωρίς να το καταλάβει, άρχισε να κατηφορίζει στον κεντρικό δρόμο, δίχως να ξέρει πού πάει. Οι ενοχές και οι τύψεις τού έφερναν θλίψη, απελπισία και αγωνία...

*Ένα απόσπασμα από το διήγημα Πάθος της συλλογής μου "Aganta Racconti con spirito greco"

*     *     *

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΠΥΡΙΔΩΝΑ ΤΡΟΥΣΑ

- Γεννήθηκε στην Κέρκυρα το 1949.
- Ζει και εργάζεται στην πόλη του Τaranto( Τάραντο  της Ιταλίας
- Είναι απόφοιτος της ΑΣΤΕ  Ρόδου και της ιδιωτικής επαγγελματικής σχολής σχεδίου και ζωγραφικής Ε.Κλειαμάκη.Έχει παρακολουθήσει μαθήματα Ιστορίας της Τέχνης με τον καθηγητή Πανεπιστημίου Θ.Χρήστου και Φοίτησε επί τριετία στο Πανεπιστήμιο του Μπάρι,ξένες γλώσσες.
- Έχει πραγματοποιήσει 14 ατομικές εκθέσεις στην Κέρκυρα και πάνω από 150 ομαδικές .
- Έχει πάρει Δίπλωμα Ακαδημαϊκού Δασκάλου(ex aequo)  από την Ακαδημία Severiade του  Centro Culturale Internazionale d'Arte Sever di Μilano.
- Έχει εκθέσει έργα του στην Αμερική_Αυστραλία_Αγγλία_Ιταλία-Ρωσία_ Ιαπωνία_Ρουμανία-Βουλγαρία και Ελλάδα,με πολλά βραβεία,διακρίσεις και επαίνους.
- Υπήρξε μέλος της ,ΕΙΚΕ,ΠΕΛΤ,Unesco Πειραιώς, Πινακοθήκης Μ.Βραδή( για δύο χρόνια και μέλος της καλλιτεχνικής Επιτροπής),Γκαλερί L'Impronta (Taranto) και αλλού.
- Έργα του βρίσκονται σε πολλέςΠινακοθηκες,δημόσια και ιδιωτικά ιδρύματα και ιδιωτικές συλλογές.
- Πολλοί κριτικοί Ιστορίας της Τέχνης καi δημοσιογράφοι έχουν ασχοληθεί με το έργο του.
- Éργα του έχουν κοσμήσει εξώφυλλα  και σελίδες βιβλίων ,περιοδικών και ημερολογίων òπως:
Tα Εικαστικά Χρονικά 2005-2009 της Κερκυραϊκής Πινακοθήκης.
Tο Ιmag.e. Κέρκυρα.
Tην Σπεραντζάδα τσου Κορφούs.
 Tο Hμερολóγιο της Ένωσηs γυναικών Ελλάδας.
 Tο Hμερολóγιο ‘ Ο Κούκος που μιλάει’.
 Tην Rivista Boe.
 Hμερολóγιο Unesco.
Tην Corriere del Arte Torino.
Tο Hμερολóγιο ‘12 Κερκυραίοι ζωγράφοι(Painters of Corfu)’ 2015 Eκδόσεις Ιmage.
Tο Συλλογικό  Ημερολόγιο  λεύκωμα τηs ΠΑΚΕΓ 2007.

Με την λογοτεχνία έχει ασχοληθεί τα τελευταία χρόνια.

 Α) Έχει γράψει  ένα βιβλίο με τίτλο "Αganta .Racconti di un spirito greco."που περιέχει 10 Διηγήματα ηθογραφικού χαρακτήρα και είναι γραμμένο στην Ελληνική και την Ιταλική γλώσσα. Εκδόσεις PubMe Gold ( Martina Franca(TA) σε συνεργασία με  το λογοτεχνικό site του Τάραντο " Il piacere di scrivere ". 2018.

Β) Διήγηματα του υπάρχουν στο:

1. Λογοτεχνικό περιοδικό "Το Καταφύγιο "Εκδόσεις Έψιλον  Τεύχος 5&6 2012.
2.Στην ανθολογία διηγημάτων και φωτογραφίας "Il Viaggio e il Mediterraneo_Nostos Εκδόσεις Edit@ 2015.
Γ)Το ποίημα του Passione( Πάθος) επελέγη από την σύνταξη του εκδοτικού οίκου " Pagine" της Ρώμης και υπάρχει στο διεθνές περιοδικό "Poeti e poesia_ Mappe e Percorsi "Νο 34_Απρίλιος 2015.

Στο περιοδικό  για το βιβλίο και τον πολιτισμό "Κλεψύδρα" και στις σελίδες πρόσωπο με πρόσωπο υπάρχει συνέντευξη του : Ο Αλεξάνδρος Αηδώνης συνομιλεί με τον Σπύρο Τρούσα.Τεύχος 8 Μάιος 2015.

Βιογραφικό και ζωγραφικά του έργα υπάρχουν:

1:Στο  Κυπριακό Περιοδικό Λογοτεχνίας και Κριτικής "Ακτή".Έτος ΚΔ' Τεύχος 94 Άνοιξη 2013.
2: Στο βιβλίο "Ολυμπιάς" του ομίλου Φίλων Κλασσικού Αθλητισμού Εκδόσεις Δήμητρα  2003.Όπου τιμήθηκε με μετάλλιο και την σημαία του Ομίλου.
3: Στο βιβλίο "Ο Πολιτισμός στο Κατώφλι του 21 ου Αιώνα 1999-2000.Εκδόσεις ΠΑ.Κ.Ε.Γ.
4:Στο βιβλίο "Κέρκυρα: απ'όπου χαράζει ως όπου βυθά" του Γεράσιμου Δημουλά,εκδόσεις Αλκίνοος.
5: Στα πρακτικά Συνεδρίου:Αναπαραστάσεις γυναικών στα έργα ανδρών δημιουργών της Μεσογείου "με την επιστημονική επιμέλεια της Μαρίας Γκασούκα Εκδόσεις Εκαταίος 2015.Όπου ήταν ο δημιουργός της αφίσας του συνεδρίου και οργάνωσε ατομική έκθεση στα πλαίσια του συνεδρίου στο πολιτιστικό Κέντρο Επίσκεψης του τότε δήμου Θιναλίων Κέρκυρας.
6:Στο βιβλίο Παναθήναια 2004- 5η Πολιτιστική Ολυμπιάδα της Διεθνούς Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών, Εκδόσεις Χρυσούλα Βαρβέρη _Βάρα
7:Στον κατάλογο"Η τέχνη συναντάει την ομορφιά του τοπίου.Πολιτιστικός Οργανισμός Δήμου Κασσωπαίων Κέρκυρας υπό την επιμέλεια του Μάνου Στεφανίδη και του Χαρη Σαββόπουλου.

*     *     *

ΑΝ ΘΕΣ ΚΑΙ ΣΥ ΝΑ ΣΥΜΜΕΤΑΣΧΕΙΣ ΣΤΗ ΔΡΑΣΗ: 

ΣΥΓΧΡΟΝΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΕΣ

ΚΑΙ ΣΤΗΝ 

ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΕΙΑ ΤΩΝ ΣΥΧΡΟΝΩΝ 

ΕΛΛΗΝΩΝ ΛΟΓΟΤΕΧΝΩΝ

ΠΑΤΗΣΕ 

Εδώ!