Συνέντευξη με τον Λογοτέχνη Μερκούριο Γιάντση - ΣΥΓΧΡΟΝΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΕΣ - Περιοδικό Κέφαλος

Το Λογοτεχνικό Περιοδικό της Κεφαλονιάς.


ΝΕΕΣ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

Τρίτη 18 Δεκεμβρίου 2018

Συνέντευξη με τον Λογοτέχνη Μερκούριο Γιάντση - ΣΥΓΧΡΟΝΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΕΣ




Ο «ΚΕΦΑΛΟΣ - Το Λογοτεχνικό Περιοδικό της Κεφαλονιάς» έχει ξεκινήση μία νέα δράση με τίτλο: «ΣΥΓΧΡΟΝΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΕΣ» και προσκαλεί όλους τους Λογοτέχνες, Ποιητές και Συγγραφείς να συμμετάσχουν σ' αυτήν (ΥΠΟΒΟΛΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ). Σκοπός της εν λόγω δράσης είναι η προβολή μέσω αφιερωμάτων και συνεντεύξεων των σύγχρονων Ελλήνων Λογοτεχνών, Ποιητών και Συγγραφέων, είτε έχουν εκδώσει κάποιο βιβλίο είτε όχι και η δημιουργία του πρώτου τόμου της «Ηλεκτρονικής Εγκυκλοπαίδειας των Σύγχρονων Ελλήνων Λογοτεχνών», η οποία θα συσταθεί σε μία ανεξάρτητη ιστοσελίδα με τη μορφή ηλεκτρονικών τόμων και την έκδοση δωρεάν e-book.

Στη σημερινή μας παρουσίαση στα πλαίσια της δράσης: «ΣΥΓΧΡΟΝΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΕΣ», θα σας παρουσιάσουμε τον Φιλόλογο και Λογοτέχνη, Μερκούριο Γιάντση, ο οποίος συμμετέχει στην «Εγκυκλοπαίδεια Σύγχρονων Ελλήνων Λογοτεχνών» και απάντησε στις ερωτήσεις του Δημοσιογράφου, Λογοτέχνη και Εκδότη του Περιοδικού Κέφαλος, κ. Πλούταρχου Πάστρα, για το λογοτεχνικό του έργο, τα βιβλία και τη λογοτεχνία. 

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΜΕΡΚΟΥΡΙΟ ΓΙΑΝΤΣΗ


1. Αν έπρεπε να δώσετε έναν ορισμό για τη λογοτεχνία, ποιος θα ήταν αυτός;

Δε θα απαντήσω ως φιλόλογος γιατί θα «ανοίξει» εκτενέστατη συζήτηση. Θα όριζα τη λογοτεχνία ως διαχρονικό τρόπο αποτύπωσης μιας πολύπτυχης πραγματικότητας περισσότερο, καθώς ο εκάστοτε δημιουργός από καταβολής κόσμου έχει προσωπική θεώρησή της.

2. Τι μπορεί να προσφέρει η λογοτεχνία στο σύγχρονο άνθρωπο;

Πολλά ουσιώδη και χρήσιμα. Επαφή με την γλώσσα και βελτίωσή της στο μέτρο του δυνατού, γνωριμία με διάφορους τρόπους σκέψης, επαφή με διαφορετικούς πολιτισμούς(αν αναφερόμαστε σε έργα ξένων λογοτεχνών), επαφή με ένα παρελθόν που έχει παρέλθει ανεπιστρεπτί, συγκίνηση, αισθητική απόλαυση, όξυνση της κριτικής ικανότητας.  
3. Η ποίηση στις ημέρες μας δεν έχει τη θέση που κατείχε παλαιότερα. Για ποιο λόγο πιστεύετε πως συμβαίνει αυτό και πως θεωρείτε ότι θα είναι το μέλλον της;

Αυτό το ερώτημα, ανακαλεί τους στίχους του Νίκου Εγγονόπουλου στο ποίημα «Ποίηση 1948» όπου λέει στην αρχή πως «τούτη η εποχή/[….] δεν είναι εποχή/για ποίηση/ κι άλλα παρόμοια. Η εποχή που διανύουμε θα μπορούσε να θεωρηθεί αντικαλλιτεχνική ή αντιποιητική ειδικά αφού παρατηρείται αγχώδης προσπάθεια επιβίωσης, απόκτησης των προς το  ζῆν   αγαθών, με αποτέλεσμα να οδηγείται ο κόσμος σε μια πνευματική αδράνεια κι αδιαφορία για τις σχετικές αναζητήσεις. Ένα άλλο σημαντικό αίτιο είναι ο τρόπος που προσεγγίζεται διδακτικά η ποίηση χρόνια τώρα στην εκπαίδευση απωθώντας τα παιδιά. Είναι ένα είδος λόγου που ενώ μπορεί να είναι απλό, δεν είναι απλοϊκό καθώς  κινητοποιεί νου και ψυχή. Το ευχάριστο είναι πως και σήμερα ακόμα όπως συνέβαινε και παλαιότερα, σε περιόδους γενικευμένης κρίσης οι δημιουργοί λάμβαναν την πολιτική τους θέση στα τεκταινόμενα  μέσα από το έργο τους. Αναγνωστικό δε κοινό υπήρχε πάντα και θα εξακολουθεί να υπάρχει. Πιστεύω λοιπόν πως το μέλλον της ποίησης δεν είναι δυσοίωνο. Γράφτηκε, γράφεται και θα γράφεται καλή, μεστή κι ουσιαστική ποίηση ενώ θα υπάρχουν πάντα οι δέκτες για να  μυηθούν στα μυστήρια της.

4. Και τώρα μία δύσκολη ερώτηση. Τι σημαίνει για σας ποίηση;

Είναι όντως δύσκολη η ερώτηση αλλά θα έλεγα πως για μένα είναι μια έκφανση ελευθερίας.

5. Πότε ξεκινήσατε ν’ ασχολείστε με την τέχνη του λόγου και ποιος ήταν ο λόγος που σας παρότρυνε;

Συστηματικά ως φοιτητής πλέον, μεμονωμένα, ως μαθητής έκανα τα πρώτα δειλά βήματα. Δε μπορώ να αναφέρω συγκεκριμένο λόγο και δε με παρότρυνε κανείς, το αντίθετο θα έλεγα. Απουσίασε η ενθάρρυνση. Μέχρι και λογοκρισία υπέστη ποίημά μου, όταν τόλμησα την πρώτη δημοσίευσή μου ως μαθητής λυκείου αλλά δε με πτόησε αυτό στη συνέχεια. Αυτό που μπορώ να πω είναι πως συνειδητοποίησα μια κάποια κλίση και επειδή μου φάνηκε πολύ οικεία εξαρχής,  συνέχισα απλά να γράφω.

6. Γιατί γράφετε;

Επίσης δύσκολη ερώτηση. Διότι ταιριάζει με την ιδιοσυγκρασία μου, γιατί μου δίνει ελευθερία, μου αρέσει να δημιουργώ. Γράφω επίσης γιατί με πεισμώνει θετικά το δύσκολο της διαδικασίας.

7. Ποια είναι η πηγή της έμπνευσής σας; 

Ο Έρωτας, αυτή την περίοδο ίσως λόγω της ηλικίας μου περισσότερο. Φυσικά, όντας μέλος της κοινωνίας δεν γίνεται να μην αφουγκράζομαι τι συμβαίνει ούτε να μένω ασυγκίνητος σε όσα βλέπω, ακούω ή αισθάνομαι καθημερινά. Όχι μόνο φυσικά. Μπορώ να λάβω το έναυσμα από ένα αντικείμενο, μια λέξη, έναν ήχο, έναν τόπο. 

8. Ποια είναι η αγαπημένη σας ώρα μέσα στην ημέρα που κάθεστε και γράφετε;

Δεν υπάρχει αγαπημένη ώρα ούτε γράφω κάθε μέρα. Ιδέες εμπνεύσεις, ανησυχίες έχω κάθε μέρα και ιδιαίτερα το βράδυ που ξαπλώνω, μπορεί ακόμα και στο δρόμο που περπατώ αλλά το ζήτημα είναι να προλάβω να καταγράψω αυτό που έρχεται ή να το διατηρήσω μέχρι να καταγραφεί. Με άλλα λόγια με απασχολεί το πότε θα καθίσω να εργαστώ  μέσα στη μέρα, να βρω χρόνο δηλαδή κι όχι το καθημερινό της ενασχόλησης.

9.  Πως είναι η ζωή ενός λογοτέχνη στα χρόνια της κρίσης;

Δεν ξέρω αν η ερώτησή σας αφορά λογοτέχνη που βιοπορίζεται αποκλειστικά από το έργο του. Γενικότερα τώρα η ζωή ενός λογοτέχνη δεν είναι ιδεώδης μέσα στα χρόνια της κρίσης. Καλλιτεχνικά διότι υπάρχει μεγάλη δυσκολία τόσο στην εύρεση εκδοτικής «στέγης»  και στις απολαβές τους όταν ειδικά είναι «άγνωστοι» στο κοινό και κάνουν την παρθενική τους εμφάνιση.

10. Πως θα χαρακτηρίζατε τη λογοτεχνική παραγωγή σήμερα;

Είναι ουσιώδης-εν μέρει βέβαια-, κι αυτό είναι ενθαρρυντικό κι ελπιδοφόρο. Η παραγωγή έχει και σήμερα θέση και περνά μηνύματα, σ’όσους θέλουν να τα λάβουν.

11. Ποιο θεωρείτε πως είναι το μυστικό της επιτυχίας ενός Best Seller;

Σε ποια κατηγορία; Ποιος μπορεί να τοποθετηθεί με σαφήνεια σ’αυτό το ζήτημα; Aν βέβαια κάποιος το γνωρίζει και δεν είναι μυστικοπαθής, μπορεί να το φανερώσει και σ’ εμάς τους αδαείς.

12. Αν έπρεπε να επιλέξετε ανάμεσα στο έντυπο ή στο ηλεκτρονικό βιβλίο, εσείς ποιο θα επιλέγατε; 

Το έντυπο αναμφίβολα.

13.  Ποια συμβουλή θα δίνατε σ’ ένα νέο λογοτέχνη;

Είμαι κι εγώ νέος κι άπειρος ακόμα, άρα είμαι ο τελευταίος που θα συμβουλέψει. 

14. Τώρα ας περάσουμε στην πλευρά του αναγνώστη. Ποιο είναι το τελευταίο βιβλίο που διαβάσατε;

Αν θυμάμαι καλά, το θεατρικό έργο του Ζαν-Πολ Σαρτρ «Κεκλεισμένων των θυρών.»

15. Ποια είναι τ’ αγαπημένα σας βιβλία;

Πολλά αλλά θα αναφέρω μερικά μόνο ενδεικτικά, «Το γάλα» του Βασίλη Κατσικονούρη, «Το προξενιό της Αντιγόνης» του Βασίλη Ζιώγα, «Η κερένια κούκλα» του Κωνσταντίνου Χρηστομάνου, «Η Φόνισσα» του Παπαδιαμάντη, « Είκοσι χιλιάδες λεύγες κάτω από τη θάλασσα» Ιούλιος Βερν, «Ο Κίτρινος Φάκελος», «ο Γιούγκερμαν» και «Ο συνταγματάρχης Λιάπκιν» του Μ. Καραγάτση, «Τζον Γαβριήλ Μπόρκμαν» του Έρικ Ίψεν.

16. Ποιοι είναι οι αγαπημένοι σας συγγραφείς;

Ο Aισχύλος, ο Ντάριο Φο, ο Κωνσταντίνος Καβάφης, ο Βασίλης Κατσικονούρης, ο Λένος Χρηστίδης, ο Μ.Καραγάτσης, ο Νίκος Εγγονόπουλος, ο Ρώμος Φιλύρας, ο Μήτσος Παπανικολάου, ο Μανόλης Αναγνωστάκης, ο Νίκος Καρούζος, ο Έκτωρ Κακναβάτος, ο Κώστας Καρυωτάκης, ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, η Ζωή Καρέλλη, η Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ, ο Ιούλιος Βερν, ο Ανδρέας Εμπειρίκος, ο Νίκος Καββαδίας ο Θωμάς Γκόρπας, η Κική Δημουλά, ο Κώστας Μουρσελάς, ο Φραντς Κάφκα, ο Βασίλης Ζιώγας, ο Ευγένιος Ιονέσκο. Μου αρέσουν κι άλλοι που μου διαφεύγουν αυτή τη στιγμή.

17. Τελευταία ερώτηση. Ποια είναι τα μελλοντικά σας σχέδια στο χώρο της λογοτεχνίας;

Αυτό που θα ήθελα είναι να συνεχίσω να γράφω, αυτή είναι η αγωνία μου. Μακροπρόθεσμα με ενδιαφέρουν εκδοτικά βήματα αλλά το βασικό είναι ν’ ασκηθώ κι άλλο, να γράψω και να ωριμάσω. Έπειτα με υγεία πρωτίστως θα έρθουν και τα υπόλοιπα. Σας ευχαριστώ πολύ.


*     *     *


Στις εκκλησίες
(του Μερκούριου Γιάντση) 


Εδώ και χρόνια η ίδια σκυτάλη αλλάζει χέρια.
Τις βλέπουμε στις εκκλησίες.
Από πότε Κύριε, ο οίκος σου έγινε θέατρο
 κατάκρισης; Σχολίων δυσμενών προς τον πλησίον;
Αρχιερατικές γριές,
σεβασμιώτατες γριές.
Είσαστε πτυελοδοχεία! Θέλω ν’ αποθέσω
την αηδία που σας πρέπει πάνω σας!
Σιχαμερές, βδελύγματα, αλλ’ όπως λένε,
νηστεύουν όλη τη Μεγάλη Τεσσαρακοστή
ευλαβικά.
Τι καλές Χριστιανές!
Είναι πρώτο λιβάνι και θυμιατήρι πίστα ενίοτε,
κάνοντας τους μεγάλους τους σταυρούς
και τις γονυκλισίες του θεαθῆναι.
Δεν έχετε χάρη και δε σέβομαι τα χρόνια σας,
εκεί που είν’ η πλάτη σας, υπάρχει μια καμπούρα.




Αυλαία
(του Μερκούριου Γιάντση) 


Παίξαμε την πρώτη σκηνή
ενός έργου που θα μείνει ημιτελές.
Δημιουργός ο έρωτας.
Έπεσε απότομα η αυλαία
-όχι δεν πάθαμε «σεντόνι»-
έμεινε μόνο
μια θλιβερή υπόκλιση για το τέλος
μπροστά στην άδεια πλατεία της νύχτας
και δεν κρατούσαμε –ως είθισται- τα χέρια.
Ύστερα φύγαμε από διαφορετικές εξόδους.



Της Α.
(του Μερκούριου Γιάντση) 


Είσαι μελωδία
σε σχηματίζουν
πλήκτρα πιάνου
το πιο τρυφερό λουλούδι
κλειδί
ανοίγεις
την πύλη της ευτυχίας.




*     *     *





ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΜΕΡΚΟΥΡΙΟΥ ΓΙΑΝΤΣΗ

Ονομάζομαι Μερκούριος Γιάντσης, κατάγομαι από τη Νάουσα Ημαθίας. Γεννήθηκα τον Ιούνιο του ’92. Σπούδασα στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και συγκεκριμένα στο Τμήμα Φιλολογίας με ειδίκευση στη Μεσαιωνική και Νεοελληνική Φιλολογία, απ’ όπου κι αποφοίτησα το 2015. Τα δύο τελευταία δύο χρόνια, επιμελούμαι συνεργατικά στην εφημερίδα της πόλης μου «Μακεδονικά Νέα» ειδική στήλη ποίησης που επιγράφεται «Με ρίμα ή χωρίς», παρουσιάζοντας Έλληνες κι αλλοδαπούς ποιητές. Προτού αρχίσω να αναλύω τα περί την Ποίηση, σημειώνω πως ασχολούμαι-με αμφίβολα ως και αποκαρδιωτικά ενίοτε αποτελέσματα- με το γράψιμο στίχων παράλληλα. Είναι μια μορφή γραπτού λόγου που έχει κανόνες, περιορισμούς, δυσκολίες και χρειάζεται δουλειά όσο κι επιμονή.
Η περίοδος των σπουδών, σηματοδοτεί μέσω των έντονων βιωμάτων, την αρχή της διαδρομής στον κακοτράχαλο δρόμο της Ποίησης που συνεχίζεται ως σήμερα, χωρίς να έχει εκδοθεί ωστόσο κάποιο βιβλίο. Βέβαια,  μέρος της δουλειάς μου έχει δημοσιευτεί στον τύπο της περιοχής μου παλαιότερα. Αποτέλεσε κι αποτελεί ανάγκη κι επιθυμία για να εκφραστώ, να προβληματιστώ, να καταγγείλω, να κάνω αυτοκριτική, να εξωτερικεύσω τον έρωτα, την αγάπη, το όνειρο-μεταξύ άλλων. Με άλλα λόγια να πω την αλήθεια όπως εγώ την αντιλαμβάνομαι, από την δική μου οπτική.
Η οπτική μου, αγνοώντας μάλλον τις αιτίες δίνοντας όμως ένα άλλοθι στο νεαρό της ηλικίας μου, στράφηκε και εξακολουθεί να στρέφεται σ’ ένα πολύ μεγάλο ποσοστό στον έρωτα, ένα συναίσθημα ισχυρό, βαθύ, κρίσιμο, ισοπεδωτικό, ευχάριστο ενίοτε κι οδυνηρό άλλοτε, «γλυκύπικρον ἀμάχανον ὄρπετον» κατά την ποιήτρια της αρχαιότητας Σαπφώ. Ο Έρωτας δεν περιορίζεται ηλικιακά. Οπωσδήποτε αποτελεί για τον κάθε δημιουργό ένα εφαλτήριο για να «γλύψει» με το καλέμι της γραφής το μάρμαρο της ψυχής του και να του δώσει το σχήμα που επιθυμεί.
Η προσπάθεια αυτή της «γλυπτικής» δεν στέφεται πάντα από επιτυχία.  δεν γίνονται όλα τα ποιήματα «εκθέματα» στα ποιητικά «μουσεία» ή στις αντίστοιχες «εκθέσεις». Δεν είναι όλα άρτια, έτοιμα, έγκαιρα ή επαρκώς δουλεμένα. Συνεπώς, δεν έχω την ψευδαίσθηση πως όλα τα ποιήματά μου είναι τέλεια ή «καλά».
Ο Έρωτας, αν και καταλυτικός, δεν είναι η μόνη θεματική που με κινητοποιεί δημιουργικά. Από τη στιγμή που είμαι μέλος της κοινωνίας, δε μπορώ να μη γράψω, να μην αναφερθώ σε όσα συμβαίνουν γύρω μου. Συναναστρεφόμαστε ανθρώπους, βλέπουμε γύρω μας δυστυχία, φτώχεια, απομόνωση, αποξένωση, επιφανειακές σχέσεις, ακόμα και ροπή προς την μεταξύ μας «ανθρωποφαγία». Ζητήματα που αν δεν τα θίξουμε στρουθοκαμηλίζουμε, εθελοτυφλούμε. Ένας ακόμα πυλώνας που με απασχολεί είναι φυσικά η πολιτική. Δε μπορώ να μείνω αδρανής σε όσα ακούω καθημερινά να διατείνονται αυτοί που εμείς εκλέξαμε, ωρυόμενοι και διαρρηγνύοντες ιμάτια πως πράττουν πάντα με γνώμονα το συμφέρον του τόπου και οι πράξεις τους να τεκμηριώνουν το αντίθετο. Ωστόσο δεν παύουν και οι ψηφοφόροι να ευθύνονται για αυτό που συμβαίνει, καθώς έχοντας αποκρυσταλλωμένες νοοτροπίες δεκαετιών(ικανοποίηση προσωπικού συμφέροντος, πελατειακές σχέσεις με το Κράτος λ.χ.)
Ωστόσο δεν είναι μόνο αυτό. Στα ποιήματά μου απαντούν τόσο μυθολογικά πρόσωπα όσο κι η Ιστορία. «Διαχέονται» στα γραπτά μου επαναλαμβανόμενα. Είναι δεδομένα πρόσφορα λόγω σπουδών και την ίδια στιγμή το περιεχόμενό τους διαχρονικό, καθώς επιστρέφουμε σ’ αυτά για να μάθουμε, να κρίνουμε, να εκτιμήσουμε πως βαίνουν τα τεκταινόμενα της Ζωής. Δηλαδή τα ιστορικά γεγονότα ή τα εγκλειόμενα στους μύθους δεν μας αφήνουν αδιάφορους. Διδάσκουν χωρίς να ολισθαίνουν στον διδακτισμό. Όσον αφορά τώρα την δημιουργική διαδικασία, ή τα διαπραγματεύομαι όπως είναι ή ανατρέπω κάποια στοιχεία, κυρίως μυθολογικά πάντα σε συνάρτηση με το τι θέλω να εκφράσω ή με εκάστοτε το θέμα του ποιήματος.
Συνεχίζοντας την αναφορά στην δημιουργική διαδικασία, θέλω να επισημάνω στοιχεία που απαντούν επανειλημμένα στη γραφή μου. Συγκεκριμένα, αποτυπώνεται συχνά ο Έρωτας ως μια κατάσταση χιμαιρική, ανέλπιδη, ανικανοποίητη με συνεπακόλουθα  πόνο,  θλίψη, απογοήτευση. Υπάρχουν παρομοιώσεις, μεταφορές, παραλληλισμοί, ειρωνείες. Επίσης παρηχήσεις γραμμάτων, λέξεις κι έννοιες όπως θάλασσα, χρόνος, αγάπη, μηδέν, όνειρο, ψυχή, ζωή, ποίημα, Ποίηση, κοινωνία, μυαλό, ποινή, μορφή, ελπίδα. Εικόνες, με το υγρό στοιχείο να εντοπίζεται συχνά. Όσον αφορά τη δομή, τα ποιήματα είναι γραμμένα σε ελεύθερο στίχο και σε μεγάλο ποσοστό χωρίς στροφές ενώ κάποια λίγα εκτείνονται σε δυο στροφές ή διαχωρίζονται σε στροφές και μεμονωμένους στίχους.






*     *     *


ΑΝ ΘΕΣ ΚΑΙ ΣΥ ΝΑ ΣΥΜΜΕΤΑΣΧΕΙΣ ΣΤΗ ΔΡΑΣΗ: 

ΣΥΓΧΡΟΝΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΕΣ

ΚΑΙ ΣΤΗΝ 

ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΕΙΑ ΤΩΝ ΣΥΧΡΟΝΩΝ 

ΕΛΛΗΝΩΝ ΛΟΓΟΤΕΧΝΩΝ

ΠΑΤΗΣΕ 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Μανιφέστο